เมนู

5. สรภังคเถรคาถา



ว่าด้วยคาถาของพระสรภังคเถระ


[365] เราหักต้นแขมด้วยมือทั้งสองทำกระท่อมอยู่ เพราะ-
ฉะนั้น เราจึงมีชื่อโดยสมมติว่า สรภังคะ วันนี้เราไม่
ควรหักต้นแขนด้วยมือทั้งสองอีก เพราะพระสมณโคดม
ผู้เรืองยศ ทรงบัญญัติสิกขาบทแก่เราทั้งหลาย. เมื่อก่อน
เราผู้ชื่อว่าสรภังคะ ไม่เคยได้เห็นโรคคืออุปาทานขันธ์ 5
ครบบริบูรณ์ทั้งสิ้น โรคนั้นอันเราผู้ทำตามพระดำรัสของ
พระพุทธเจ้าซึ่งเป็นเทพเจ้าผู้ยิ่งใหญ่ได้เห็นแล้ว. พระ-
สัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามว่า พระวิปัสสี พระสิขี พระ-
เวสสภู พระกกุสันธะ พระโกนาคมนะ พระกัสสปะ
ได้เสด็จไปแล้วโดยทางใดแล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระ-
นามว่าโคดม ก็ได้เสร็จไปแล้วโดยทางนั้น. พระพุทธเจ้า
7 พระองค์นี้ ทรงปราศจากตัณหา ไม่ทรงถือมั่น ทรง
หยั่งถึงความสิ้นกิเลส เสด็จอุบัติโดยธรรมกาย ผู้คงที่
ทรงเอ็นดูอนุเคราะห์สัตว์ทั้งหลาย ได้ทรงแสดงธรรม คือ
อริยสัจ 4 อันได้แก่ทุกข์ เหตุเกิดทุกข์ ความดับทุกข์
ทางเป็นที่สิ้นทุกข์ เป็นทางที่ทุกข์ไม่เป็นไป อันไม่มีที่สุด
ในสงสาร เพราะกายนี้แตก และเพราะความสิ้นชีวิต

การเกิดในภพใหม่อย่างอื่นมิได้มี เราเป็นผู้หลุดพ้นแล้ว
จากสรรพกิเลสและภพทั้งปวง.

จบสรภังคเถรคาถา

รวมพระคาถา


พระเถระ 5 องค์ได้กล่าวคาถาองค์ละ 7 คาถา รวมเป็น 3
คาถา คือ

1. พระสุนทรสมุททเถระ 2. พระลกุณฏกภัตทิยเถระ 3. พระ-
ภัททเถระ 4. พระโสปากเถระ 5. พระสรภังคเถระ.
จบสัตตกนิบาต

อรรถกถาสรภังคเถรคาถาที่ 5



คาถาของท่านพระสรภังคเถระ มีคำเริ่มต้นว่า สเร หตฺเถหิ ดังนี้.
เรื่องนี้มีเหตุเกิดขึ้นอย่างไร ?
แม้พระเถระนี้ ก็ได้บำเพ็ญบุญญาธิการไว้ในพระพุทธเจ้าองค์ก่อน ๆ
สั่งสมกุศลอันเป็นที่เข้าไปอาศัยวิวัฏฏะ คือพระนิพพานไว้ในภพนั้น ๆ
ในพุทธุปบาทกาลนี้ บังเกิดเป็นบุตรพราหมณ์คนหนึ่ง ในกรุงราชคฤห์
ได้มีชื่อตามวงศ์สกุลว่า อนภิลักขิต.
เขาเจริญวัยแล้ว ละกามบวชเป็นดาบส หักไม้แขมและหญ้าด้วย